"Οἱ πύργοι τῆς πίστεως", τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καστορίας κ. Σεραφεὶμ

Ἰανουάριος, ὁ μήνας τῶν Ἁγίων Πατέρων. Ἀρχίζει μὲ τὴ μορφὴ τοῦ Μεγάλου Βασιλείου καὶ τελειώνει μὲ τὸν κοινὸ ἑορτασμὸ τῶν τριῶν μεγίστων φωστήρων τῆς Τρισηλίου Θεότητος:  Βασιλείου τοῦ Μεγάλου, Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου καὶ Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου.

Εἶναι τὰ προπύργια τῆς εὐσεβείας καὶ τὰ πυξία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Εἶναι τὰ ἄνθη τὰ εὔοσμά του Παραδείσου καὶ οἱ μαζοί, οἱ ὁποῖοι ἐξέβλυσαν τῆς σωτηρίας τὸ γάλα, κατὰ τὴν ἔκφραση τοῦ ἱεροῦ ὑμνογράφου. Εἶναι οἱ κορυφαῖοι στὴ χορεία τῶν Ἁγίων Πατέρων καὶ Διδασκάλων, ποὺ μὲ τὸ φωτισμὸ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἐξέφρασαν στὴν ἐποχή τους καὶ ἐκφράζουν μέχρι σήμερα μὲ τὸ λόγο τους ποὺ εἶναι διαχρονικός, τὴν ἐμπειρία τῆς θείας ἀλήθειας.

Ὄχι ἀποκλειστικὰ μὲ τὴν ἀνθρώπινη παιδεία, ἀλλὰ κυρίως μὲ τὴν ἄνωθεν, ποὺ ἔχει σὰν κέντρο τὴν καρδιὰ τοῦ ἀνθρώπου, εἰσῆλθαν στὸ «ἀπόθετον κάλλος»2 τῆς θείας ἀληθείας καὶ διατύπωσαν μὲ λόγους αὐτὴν τὴν ἐμπειρία, μὲ μοναδικὸ σκοπὸ τὴ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου.

Ἀξίζει δὲ σὲ μᾶς σήμερα, πέρα ἀπὸ τὰ ἐγκώμια ἢ τὸν τυχὸν θαυμασμὸ τῶν ἁγίων τους μορφῶν, ἂν καὶ αὐτὸς ἔχει σχεδὸν σταματήσει στὶς μέρες μας, νὰ ἀκούσουμε τὸν κτύπο τῆς θεοφόρου καρδιᾶς τους, βάζοντας συγχρόνως καὶ τὸ δάκτυλό μας στὸν τύπο τῆς ἀγωνίας γιὰ τὴν ἀλήθεια τῆς πίστεως, γιὰ τὴν ὁποία τόσο ἀγωνίσθηκαν καὶ ποὺ σήμερα ἀπεμπολεῖται.

Τί εἶναι ἡ πίστη;

Πρῶτον. Μὲ σαφήνεια ὁ θαυμαστὸς Ἱεράρχης τῆς Καισαρείας θὰ διατυπώσει πὼς πίστη εἶναι ἡ ἀνεπιφύλακτη ἀποδοχὴ τῆς Θείας Ἀποκαλύψεως καὶ ἡ πεποίθηση ὅτι ὅσα κηρύχθηκαν μὲ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ ἀποτελοῦν τὴ μοναδικὴ ἀλήθεια.

Αὐτὴ ἡ πίστη θὰ πρέπει νὰ εἶναι συγχρόνως καὶ «ἀδιάκριτος», δηλαδὴ ὀφείλουμε νὰ πιστεύουμε χωρὶς ἀμφοβολίες τὰ ὅσα μᾶς βεβαιώνει ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ στὴν Ἁγία Γραφὴ καὶ συγχρόνως τὰ ὅσα συναντοῦμε στὴν ἐμπειρία τῶν θεοφόρων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας, οἱ ὁποῖοι ὑπάρχουν σὲ κάθε ἐποχή.

Λέγει χαρακτηριστικὰ ὁ τῆς βασιλείας ὁ ἐπώνυμος : «Ποιὸ εἶναι τὸ ἰδιαίτερο χαρακτηριστικό της πίστεως; Ἡ χωρὶς διακρίσεις καὶ ἀμφιβολίες ἐσωτερικὴ πληροφορία καὶ βεβαιότητα ὅτι τὰ θεόπνευστα λόγια της Ἁγίας Γραφῆς εἶναι ἀληθινά, πληροφορία ποὺ δὲν κλονίζεται ἀπὸ κανένα λογισμὸ ποὺ προκαλεῖται ἀπὸ φυσικὴ ἀνάγκη ἢ σχηματίζεται γιὰ λόγους ποὺ ἀπαιτεῖ ἡ εὐσέβεια».

Καὶ συμπληρώνει γεμάτος θαυμασμὸ ὁ Ἱερὸς πατήρ: «Δὲν πρέπει νὰ ἀμφιβάλλουμε καὶ νὰ διστάζουμε νὰ πιστεύσουμε σὲ ὅσα ἐδίδαξε ὁ Κύριος, ἀλλὰ νὰ ἔχουμε τὴ βεβαιότητα ὅτι κάθε λόγος τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀληθινὸς καὶ μπορεῖ νὰ πραγματοποιηθεῖ ἔστω κι ἂν εἶναι ἀντίθετος μὲ τοὺς φυσικοὺς νόμους. Σ΄ αὐτὸ ἀκριβῶς συνίσταται καὶ ὁ ἀγώνας τῆς πίστεως».

Δεύτερον. «Ἄγκυρα» τὴν ὀνομάζει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος. «Γιατί τέτοια εἶναι ἡ πίστη· εἶναι κάποια ἱερὴ ἄγκυρα ποὺ συγκρατεῖ ἀπὸ παντοῦ τὴν διάνοια ποὺ τὴν ἔχει καὶ τότε κυρίως γίνεται φανερὴ ἡ δύναμή της, ὅταν πείθει ἐκεῖνον ποὺ τὴν ἔχει νὰ περιμένει χρηστὲς ἐλπίδες μέσα ἀπὸ τὰ ἀδιέξοδα καὶ τὶς δυσκολίες, διώχνοντας τὴν ταραχὴ τῶν σκέψεων».

Ἀληθινὴ πίστη ἔχει αὐτὸς ὁ ὁποῖος δὲν προσέχει οὔτε στέκεται σ΄ αὐτὰ τὰ ὁποία φαίνονται ἀλλὰ σ΄ ἐκεῖνα ποὺ δὲν φαίνονται.

Γιατί, συμπληρώνει ὁ θεοφόρος πατήρ, «ὅταν δὲν ἀρκούμαστε μόνο στὰ σωματικὰ μάτια, ἀλλὰ μὲ τὰ μάτια τοῦ νοῦ φανταζόμαστε αὐτὰ ποὺ δὲν φαίνονται.

Πράγματι πρέπει νὰ θεωροῦμε ὡς πιὸ βέβαια ἐκεῖνα κὰτ΄ ἐξοχήν, παρὰ αὐτὰ ποὺ βλέπουμε μὲ τοὺς σωματικούς μας ὀφθαλμούς. Τοῦτο γὰρ πίστις».

Αὐτὴ τὴν πίστη τὴ θεωρεῖ ἡ χρυσὴ ἀηδόνα τῆς Ἐκκλησίας ἀπαραίτητη, διότι ἁπλούστατα ὁ ἄνθρωπος ζεῖ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς ἁμαρτίας καὶ τῆς εἰδωλολατρείας καὶ χρειάζεται μὲ γνώμονα αὐτὴ τὴν ἐνυπόστατη ἀρετὴ νὰ κατανοήσει καὶ τὰ ἐπίγεια καὶ τὰ οὐράνια.

Ὁ λόγος τοῦ ρεαλιστικός: «Βλέπεις πόσο μεγάλο εἶναι τὸ σκοτάδι ποὺ μᾶς περιβάλλει καὶ ὅτι παντοῦ μας χρειάζεται ἡ πίστη; Μόνον αὐτὴ εἶναι σταθερὴ».

«Ἂν ἡ πίστη μᾶς εἶναι ἀπαραίτητη γιὰ νὰ καταλάβουμε καλὰ τὰ ὑλικὰ καὶ ἐπίγεια, πολὺ περισσότερό μας εἶναι ἀναγκαία γιὰ νὰ κατανοήσουμε τὶς οὐράνιες ἀλήθειες καὶ πραγματικότητες ποὺ εἶναι πνευματικὲς καὶ ὑπερφυσικὲς».

Τρίτον. «Ἀπράγμονα συναίνεση» τὴν χαρακτηρίζει ὁ ἐπώνυμός της θεολογίας, ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Ἀρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως. Συναίνεση, τὸ νὰ συμφωνεῖς μὲ ὅσα παραγγέλει καὶ γράφει ὁ νόμος τοῦ Θεοῦ.

Ὅταν βρίσκεται κανεὶς σ΄ αὐτὸ τὸ μῆκος κύματος, δὲν ἐπιζητᾶ οὔτε ἐξηγήσεις, οὔτε λογικὰ ἐπιχειρήματα, ἀλλὰ προσπαθεῖ νὰ ἔχει ἐν τὴ καρδία τοῦ ζωντανὴ τὴν παρουσία τοῦ Χριστοῦ ποὺ θὰ τὸν ὁδηγεῖ «εἰς πάσαν τὴν ἀλήθειαν».

Στὰ «Δογματικὰ Ἔπη» του ἡ θεολόγος φωνὴ εἶναι ἀποκαλυπτική: «Ἂν ὅλα εἶναι φανερά, τότε τί εἶναι ἡ πίστη; Διότι ἡ πίστη εἶναι ἡ ἀνεπιφύλακτη συναίνεση.

Ὅταν εἰσῆλθες στὴν πίστη, δὲν σοὺ ὑποσχέθηκα τέτοιο πράγμα, δηλαδὴ πλοῦτο καὶ ἀμεριμνία καὶ ὑγεία καὶ εὐτεκνία, ἀλλὰ ζωὴ ἀνώτερη καὶ ὅσα προσδοκοῦμε. Νὰ προσδοκᾶς τὰ οὐράνια καὶ ὄχι τὰ γήινα».

Αὐτὴ ἡ πίστη τῶν Πατέρων, ἡ τελεία πίστη, ποὺ εἶναι ἀκαταγώνιστη δύναμη, μᾶς χρειάζεται σήμερα στὴν ἐποχή μας. Στὰ ζοφερὰ σταυροδρόμια τῆς ἀπιστίας καὶ στὰ ἀπειλητικὰ σύννεφα τῆς ἀθεΐας, ποὺ καλύπτουν τὶς καρδιὲς ἰδιαίτερα τῶν νέων ἀνθρώπων, προβάλλεται ἐπιτακτικὴ ἡ ἀνάγκη τῆς πίστεως στὸ πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ. Νὰ πιστεύουμε ὅπως διδάσκει ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία. Νὰ παραδεχόμαστε αὐτὸ τὸ ὁποῖο μᾶς παρέδωσαν τὰ πάγχρυσα στόματα τοῦ λόγου. Νὰ κρατᾶμε ὡς θησαυρὸ πολύτιμο αὐτὸν τὸν τρόπο καὶ αὐτὴ τὴ μέθοδο τὴν ὁποία ἀκολούθησαν ἐκεῖνοι.

Κι ὅταν πιστεύουμε ἔτσι στὸ Θεὸ «κὰν πάντα ἄνω καὶ κάτω γίνηται, καν ἡ γῆ στρέφηται ταρασσομένη, καν τὰ ὅρη τὴν οἰκείαν ἕδραν καταλιπόντα πρὸς τὰ μέσα μεθίσταται τῆς θαλάσσης, οὐ φοβηθησόμεθα, διὰ τὸ ἔχειν τὸν Θεὸν καταφυγὴν καὶ δύναμιν καὶ βοηθὸν ἐν θλίψεσι ταῖς εὐρούσαις ἠμᾶς σφόδρα.

Τίνος οὕτως ἀπτόητος ἡ καρδία, τίνος οὕτως ἀτάραχοι οἱ λογισμοί; τότε ἀπτόητος ἡ καρδία, διὰ τὸ ἀσφαλεῖς καὶ βεβαίας ἔχειν ἐπὶ Θεὸν τὰς ἐλπίδας», ἀφοῦ «μέγα ἐπιδείκνυται τὸ στερέωμα τῆς εἰς Χριστὸν πεποιθήσεως»

Πηγή: kirigmata blogspot